Për të përcaktuar se cilat janë karakteristikat e Erosit, Sokrati, në "Simpoziumin" e Platonit, iu drejtua një bisede që pati me një grua nga Mantinea, Diotima.
Kështu Sokrati na thotë: Një herë Diotima më bëri pyetjen:
Diotima : "Çfarë mendon ti, Sokrat, është shkaku i kësaj dashurie dhe dëshire?" A nuk e keni vënë re, pra, ngazëllimin e gjallë, të cilit i nënshtrohen të gjitha kafshët, kur i kapluar dëshira për të lindur, si tokësore ashtu edhe shpendëve, se si të gjitha sëmuren dhe pushtohen nga dashuria, fillimisht për t'u bashkuar, pastaj për rritjen e të porsalindurit? Si janë të vendosur, në mbrojtje të këtyre, të bëjnë luftë, e më të dobëtit edhe kundër më të fortëve, dhe të marshojnë deri në vdekje për ta dhe t'i shkundin nga uria për të siguruar ushqim për ta dhe për të bërë gjithçka që munden? "Epo," tha ai, "njerëz, mund të supozohet se ata e bëjnë këtë nga llogaritja." Por kafshët? Cila është arsyeja e kësaj lidhje dashurie? "A mund të ma shpjegoni?"
Sokrati : “Nuk e njoh Diotimën”, i thashë.
Diotima : "Pra, ju e keni idenë, si do të bëheni ndonjëherë me përvojë në çështjet e dashurisë nëse nuk i kuptoni?"
Sokrati : “Por të thashë, Diotima, pak më parë, pikërisht për këtë erdha te ti, sepse e kuptova se kam nevojë për udhëzime.” Më trego pra shpjegimin e këtij fenomeni dhe të të tjerave që lidhen me dashurinë.
Diotima : "Epo," tha ai, "meqenëse besimi juaj është se objekti natyror i dashurisë është ai që ne shpesh e kemi konstatuar bashkërisht, nuk duhet të habiteni." Sepse në këtë rast, si në atë, për të njëjtën arsye natyra e vdekshme kërkon, sa më shumë që të jetë e mundur, të jetë e përjetshme dhe e pavdekshme. Dhe kjo është e mundur vetëm në këtë mënyrë, nëpërmjet riprodhimit, duke lënë gjithmonë një të re, të ngjashme në vend të të vjetrës. Veç kësaj, në atë që ne e quajmë uniteti i jetës individuale dhe ekzistencës së çdo qenieje të gjallë - p.sh. Një burrë që nga fëmijëria e tij deri sa të plaket konsiderohet i njëjti; me të vërtetë, edhe pse ai nuk i ka asnjëherë të njëjtat përbërës në organizmin e tij, gjithsesi themi se është i njëjti, ndërkohë që vazhdimisht ripërtërihet dhe derdh pak, në flokë, në mish, në kocka, në gjak, në të gjithë trupin në përgjithësi. Dhe jo vetëm në trup; por edhe në shpirt, sjelljet, moralet, perceptimet, dëshirat, kënaqësitë, hidhërimet, frikërat, asnjëra nga këto nuk mbetet e pandryshuar te secili individ, por të tjerat lindin, ndërsa të tjerat humbasin”.
Dhe vazhdon: “Dhe ajo që është edhe më paradoksale është se dija, jo vetëm që disa na vijnë e disa na lënë, dhe ne nuk jemi kurrë të njëjtë edhe për sa i përket dijes, por edhe e njëjta dituri ka të njëjtin fat. Sepse ajo që ne e quajmë studim bëhet me supozimin se dija zhduket; për më tepër, harresa është zhdukja e dijes, ndërsa nga ana tjetër është lënia e dijes, mbajtja e dijes. Kështu që duket se mbetet e njëjtë, vetëm me këtë ruhet çdo qenie e vdekshme, jo duke mbetur përjetësisht e pandryshueshme në të gjitha gjërat, si hyjnore, por duke lënë pas çdo gjë që kalon dhe plaket, një tjetër të re në vend të saj, e ngjashme me të, "Me këtë mashtrim," tha ai, "Sokrati, i pavdekshmi ka një pjesë në aspektin e qenies tjetër; i pavdekshmi përsëri në një mënyrë tjetër." "Prandaj mos ju duket e çuditshme që çdo qenie në thelb i atribuon rëndësi pasardhësve të saj; për shkak të pavdekësisë, ky zell dhe dashuri i shoqëron të gjitha qeniet."
No comments:
Post a Comment